Recensie

Verhullen & onthullen: contravormen voor vrijheid van vrouwen

Recensie van de tentoonstelling Modest Fashion in het Stedelijk Museum Schiedam (zie ook het interview met Rajae El Mouhandiz in dit nummer)
Door
Linde Varossieau
Oct 27, 2019

Modest Fashion: een beweging in de mode-industrie, waarbij kleding de huid van de vrouw meer bedekt. Het Stedelijk Museum Schiedam besteedt aandacht aan deze vorm van mode op uitbundige wijze, waarbij Rajae El Mouhandiz een van de curatoren is. De tentoonstelling maakt het begrip minder eenzijdig, stelt vragen en legt nuances, om verhullen en onthullen te laten samenkomen in ruimte voor de vrouw.

Een vraag in de tentoonstelling is: wat houdt bedekken eigenlijk in? We zien vele vormen en gradaties. Het doel verschilt: bedekken in het teken van religie, bedekken voor warmte, bedekken omdat je je er prettig bij voelt. De mate van bedekken verschilt: uitsneden tot borst, been, en arm. En de vorm verschilt ook: los en zwierig, dikke zware donzen jassen, zonder taillering, met taillering, et cetera. Bedekken is niet een eenduidig begrip.

Sterker nog, bedekken is net zo goed onthullen. Dat is te zien in het werk van Alia Ali. De stoffen waarachter enkel nog de contour van de vrouw is te zien zijn uniek en tonen identiteit, door patroon, kleur en textuur. Tonen en bedekken lijken tegenovergestelden, maar in feite komen ze samen: beide gaan over expressie geven, waarbij de vrouw idealiter zelf bepaalt in welke mate. Door te schuiven met de twee contravormen. Idealiter, onderdrukking komt helaas ook nog voor. De tentoonstelling benadrukt dat de vrijheid belangrijk is, welke kant die ook opgaat. Blootleggen door te verhullen. Afstand creëren door te onthullen.

Ook de tentoonstelling is veelzijdig opgezet. De makers komen uit uiteenlopende delen van de wereld. De vrouw wordt belicht vanuit verschillende onderwerpen zoals het vrouwenrecht, de vrouw als individu en de universele vrouw. Ook is er een variëteit aan media gebruikt: film, fotografie, stof en schilderij. Dat past bij het gelaagde begrip Modest Fashion.  

Waar de tentoonstelling duidelijk een harde grens trekt is dat alleen het perspectief vanuit de vrouw wordt getoond. Andere perspectieven, bijvoorbeeld vanuit de man, missen we. Vrouwenrechten zijn nog altijd ondergeschikt aan die van mannen, en zij verdienen hier dus extra aandacht. Maar toch was het interessant geweest te zien in hoeverre het bedekken bij mannen een rol speelt, om verschillen en overeenkomsten ook vanuit die hoek te bekijken. Om tot gelijkheid te komen heb je kennis van beide partijen nodig.

Uiteindelijk blijft het hoofdthema in het middelpunt staan in de tentoonstelling. Letterlijk. In de zalen worden de verschillende werken en onderwerpen gegroepeerd in heldere kleurvlakken, die schuin afgesneden eindigen in het vloervlak. Verschillende kanten, aparte verhalen. In het midden van de zaal stralen de kledingstukken die modest fashion verbeelden: twee of drie kleurvlakken komen met een schuine lijn samen in de stof van Layeur. Hoewel mijn positie mijn ervaring kleurt, ben ik benieuwd naar hoe mensen met een andere achtergrond de tentoonstelling ervaren, bijvoorbeeld iemand die wel om religieuze redenen bepaalde kleding draagt. Dit is het beeld waarmee ik de tentoonstelling uitloop: er zijn verschillende manieren om te kijken naar de Modest Fashion, hokjes denken is niet aan Rajae El Mouhandiz besteed.

Misschien vind je dit ook leuk